Еве за ангажираната моќност ( фиксен дел )
Ангажираната моќност е наметната за да и Топлификација наплатува слично како што ЕВН, до скоро, наплатуваше за „ активна моќност “ или како што се вели „ да не биде покусо “ или и „ Топлификација да се омрси наплатувајќи за некаква моќност “
Се работи за величина која е виртуелна, реално не постои и се добива со пресметка , според Тарифниот систем, но Топлификација за неа наплатува и тоа не малку. На пример, од мене, како исклучен, кој воопшто Топлификација не го затоплува, се бара да платам нешто помалку од 1000 денари месечно или годишно околу 200 евра, што е приближно еднакво на вкупните трошоци за затоплување на мојот стан за цела сезона. За 200 евра можат да се купат 5 кубици огревно дрво, а толку просечно годишно трошат македонските домаќинства.
Наплата на ангажираната моќност е воведена дури од 2010 истовремено со поделбата на системот на производство, дистрибуција и снабдување, се со цел покачување на профитите на Топлификација
Таа се определува според Тарифниот систем за продажба на топлинска енергија:
http://erc.org.mk/odluki/2013.07.11- TARIFEN SISTEM ZA PRODAZBA NA T.E.pdf
Може да се прочита: Член 25 - Фиксниот дел од збирен надомест за топлинска енергија од сите мерни места овозможува дефинирање на тарифниот став за ангажирана топлинска моќност на ниво на мерно место изразена во денари/kW.
Во член 26 е дадена формула според која се пресметува тарифниот став ( цената ) ангажираната моќност. Таа формула гласи Cmmfd = ΣNmmf / (ΣWmmd + 2,0*ΣWmmo ). Или со зборови кажано: Сите фиксни трошоци (ΣNmmf) се делат со вкупната а моќност на сите потрошувачи. На тој начин се добива единична цена изразена во денари/kW
Што е опфатено во тие фиксни трошоци (ΣNmmf) е објаснето во член 11 од Трифниот систем и тамо може да се прочита: Член 11 (1) Фиксен дел од вкупниот надомест за произведена топлинска енергија (надоместок за системски услуги и системска резерва), се состои од: 1) оперативни трошоци; 2) амортизација на средства и 3) принос на средства одобрени од страна на Регулаторната комисија за енергетика согласно Правилникот за цени на топлинска енергија и системски услуги.
Општое е познато што се: 2) амортизација на средства и 3) принос на средства. А штп се подразбира под „ оперативни трошоци “ е објаснето на страна 21 во Правилникот за цени за топлинска енергија
http://erc.org.mk/odluki/2013.02.22- T.E.- PRAVILNIK za TOPLINSKA ENERGIJA ZA GREENJE .pdf
И таму може да се прочита дека опретивни трошоци се:„ Во регулираниот период за секоја регулирана дејност оправдани оперативни трошоци се нормализираните трошоци кои се потребни за извршување на регулираната дејност, а се пресметуваат во согласност со следните ориентири: 1. трошоци за материјали, енергија, резервни делови и ситен инвентар, врз основа на нормативите за потрошувачка и просечните цени на пазарот во периодот на набавката; 2. трошоци за тековно одржување, ремонт и услуги за одржување на средствата, до ниво од 20% од пресметаната годишна амортизација; 3. трошоци за осигурување на градежни објекти и опрема се признаваат согласно нивото на премиите за осигурување кои препријатието ги платило 4. бруто плати по работник до ниво на просечна бруто плата по работник остварена во стопанството на Република Македонија во тековната година, зголемена до 40%, како израз на квалификационата структура и сложеноста на регулираната дејност.5. менаџерските плати и менаџерските награди, во нормализирани износи соодветно на зголемувањето на ефикасноста, а според одлуките на управните органи на претпријатието; 6. други услуги, до нивото од просечното тригодишно учество (%) во однос на трошоците за материјали, енергија, ситен инвентар (од ставката 1); 7. останати и вонредни трошоци, до 10% во однос на трошоците од ставките под 1; 2; 3; 4 и 6; 8. даноците, придонесите и другите давачки кои не зависат од резултатот на работењето, се признаваат во согласност со законските прописи.
Значи во ставката фиксни трошоци се опфатени сите стварни и измислени трошоци на Топлификација, плус амортизација и плус прираст на средства – практично се освен тошоците за погонското гориво. Ови е прошоци се пресметуваат врз основ на податоци ко ги дава Топлификација на „ жими мајка “ и воопшто не се сериозни. На сличен начин лепотаните од регулаторна ги одредуваат цените и за струјата – претријатијата пополнуваат некакви табели колку пари им се потребни и даваат некакви „ жими мајка “ изјави. Врз основ на тие табели лепотаните одобруваат Максимален регулиран приход (МАР), односно одобруваат колку пари треба претпријатието да заработи. Се работи за калкулативна метода на одредување на цени – претпријатието прави пресметка колку пари сака да заработи и врз основа на тоа се одредува единичната цена за претпијатието го постигне посакуваниот приход. Такво нешто никогаш немало во времето на СФРЈ. Како што е општо познато - Цената секаде и секогаш се одредува, на пазарот, врз основ на побарувачката и понудата. Колку сум слушнал оваа калкулативна метода лепотаните ја имаат презвземено од Бугарија, а таму два пати падна владата поради цените на струјата. Затоа последниве неколку години, кај нас, цената на струјата расте иако потрошувачката е намалена. Претпријатијата сакаат се поголем приход, а бидејќи потрошувачката е намалена, цената мора да расте.
Уште потешко да се одредди колкава е ангажираната моќност на сите потрошувачи ( делителот во формулата )
Според член 34 од Тарифниот систем ангажирана моќност, поединечно се определува фомулата Wan = W * Epot / Eprе, каде што W е инсталирана моќност. Во член 2 од Тарифниот систем пишува „Инсталирана топлинска моќност“ -е топлинска моќност на грејните тела кои се инсталирани на ниво на мерно место, односно потрошувач во согласност со термотехнички проект; Што значи треба да се најдат сите термотехнички проекти за сите згради во Скопје и да извадат податоци за инсталираната моќност
Знам дека со овие информации Ве збунив и Ви стана нејасно, што е тоа ангажирана моќност. Но немојте да се мачите ди да размислувате.
Суштината е следна: Ова е дело на хохштаплери и изманици. Целта на наплатувањето на ангажираната моќност, не е за да се наплатува нешто точно туку да се мами и ограбува. Како ќе одредите колку изнесува инсталираната моќност, според термотехничките проекти на сите објекти во Скопје? Во Скопје нон стоп се градат и преправат огромен број објекти. Кој ќе ги најде сите термотехничките проекти за сите тие градби и сите преправки?
Еве како се спроведува маењето:
Најнапред Топлификација пополнува табела и вели: „ жими мајка “ толку и толку пари ми се потребни следната грејна сезона. Регулаторна ова вредност ја дели со моќноста на сите топлани кои ги има Топлификација. Моќноста на сите топлани на Топлификација ( а таа има топлани кои воопшто не работат ) изнесува околу 480 илјади киловат . Но лепотаните ова сума ја делат некогаш со 480 илјади киловати, некогаш со 505 илјади киловат, а некогаш со помалку 440 илјади киловати. На тој начин, по желба, се добива терифен став ( цена ) денари/kW за „ ангажирана моќност “, според желбите – ако делат со поголем број – цената ќе биде помала, а ако делат со помал број – цената ќе биде поголема. Но така секоја година на крајот на јули лепотаните од регулаторна ја одредуваат оваа цена.
Сега треба да се определи колку киловати ангажирала секоја зграда. Термотехничките проекти не се достапни и тоа Топлификација го прави од око. Но туке е нешто друго битно, вкупната инсталирана моќност на сите потрошувачи е повеќе кратно повисока од инсталираната моќност на Топлификација. И тука Топлификација ќарува. Регулаторна и пресметала дека вкупната инсталирана моќност е 480 илјади киловати, а Топлификација наплатува , од корисниците за пет пати повеќе инсталирана моќност. Значи пет пати ги наплатува истите фиксни трошоци
Но тоа не е крај на маењето. Таа инсталирана моќност треба да се распредели на корисниците во една иста зграда. Тоа се врши според квадратурата на становите. Вкупната инсталирана моќност се дели со вкупната грејна површина на сите станови. Така се добива цена за еден метар квадратен. Потоа таа единична цена се множи со квадратите кои ги има Вашиот стан.
Погледнете ги фактурите кои ги добивате од Топлификација. Ќе забележите дека во нив е наведена грејна површина помала од вистинската.
Зошто е тоа така? Затоа што со таа бројка се дели вкупната ангажирана моќност. Ако делите со помал број – се добива поголема вредност.
Не знам дали успеа да Ви го објаснам мамењето околу ангажираната моќност. Но ќе кажам уште нешто:
Во правото, ако нешто се стори се прашува со каква намера е тоа сторено, дали е со добра намера или е со лоша намера ( bona fide – mala fide ). Наметнувањето на плаќањето на ангажираната моќност е извршено со лоша намера - mala fide. Тоа го сторија хохшаплери, изманици, кои сами себе се нарекуваат „ визионери “, а всушност се обични криминалци – лопови – арамии – лопужи – арамишта и слично и затоа не барајте логика
Во следниот пост за поделбата на системот на производство, дистрибуција и снабдување