Со збир на стажот и возраста до пензија?
Иако владини експерти неофицијално работат на анализа на моделот за пензионирање, при што се разгледува и можноста мажите да одат во пензија со збир на стажот и возраст од 90 години, а жените со 80, надлежните категорично негираат дека Министерството за труд и социјална политика подготвува измени во сегашниот единствен старосен услов за пензионирање
Со новиот модел бројот на пензионери би се зголемил за 20.000 лица
ЕКСПЕРТСКИ АНАЛИЗИ ЗА МЕНУВАЊЕ НА МОДЕЛОТ ЗА ПЕНЗИОНИРАЊЕ
Владини експерти прават анализи за воведување поинаков услов за заминување во пензија, со што услов за пензионирање би станал и работниот стаж на вработените.
Се испитува моделот - жените со вкупен збир на години и стаж да исполнуваат најмалку 80 години, а мажите со 90 години, за да заминат во пензија. На пример, жена на 54-годишна возраст доколку идната година има најмалку 27 години работен стаж би ги исполнила условите за пензионирање. Доколку маж на 53-годишна возраст има најмалку 37 години стаж, и тој би имал точен број бодови за пензионирање.
Иако надлежните институции неофицијално работат на ваквата идеја и ја утврдуваат точната бројка на луѓе што би се пензионирале по оваа основа, сепак сѐ уште не сакаат да ги откријат деталите за јавноста. Според неофицијални информации, овој бран би опфатил околу 20 илјади работници.
Но се наметнува прашањето дали ваквиот модел на пензионирање ќе го оптовари државниот буџет и дали неговата реализација би требало да се ограничи на една година.
Експертите велат дека ваквиот модел во Македонија би се покажал успешен за стечајците и за вработените во администрацијата што имаат над 50 години старост.
Надлежните, пак, категорички негираат дека Министерството за труд и социјална политика подготвува измени во единствениот старосен услов за пензионирање.
И Владата нема предложено измени или дополнувања на постојниот закон во врска со условите за стекнување право на старосна пензија.
- Сега, со Законот за пензиското и инвалидското осигурување е уредено дека правото на старосна пензија се остварува со навршени 64 години живот (маж), односно 62 години живот (жена) и најмалку 15 години пензиски стаж - објаснуваат од ресорното министерство.
Познато е дека голем број вработени што се пред пензија се незадоволни од законските одредби за пензионирање, бидејќи не можат да заминат во пензија иако, според годините поминати на работа, работната способност им е намалена.
Броење на работниците и на пензионерите
Една од мерките за пензионирање, која исто така подлежи на анализи, е и онаа за зголемување на старосната граница за пензионирање, што значи дека жените ќе заминуваат со навршување на 65 години, а мажите со 67 години старост.
Но колку лица би се пензионирале доколку се зголеми старосната граница и колку со одложување на пензионирањето ќе заштеди државата, но и пензискиот фонд?
Инаку, Фондот за пензиско и инвалидско осигурување (ПИОМ) прави редовни анализи со кои се мери успешноста на реформите во пензискиот систем, кои потоа ги доставува и до Светската банка.
Покрај редовни анализи за процена и прогноза колку вработени би заминале во пензија со актуелниот услов за пензионирање се изработуваат анализи со повисока возраст за пензионирање од законски утврдената за да се прават споредби со другите земји од ЕУ и да се согледа колку се успешни и каде треба да се движат вториот и третиот пензиски столб.
Според статистичките податоци, во април годинава во државата имало вкупно 284.742 пензионери. Просек на исплатена пензија е 11.676 денари месечно, или вкупно 54 милиони евра месечно. На возраст од 50 до 64 години има 172.340 вработени, од кои 106.338 се мажи, а 66.002 се жени. Над 65-годишна возраст има 7.226 вработени, од кои 4.181 се мажи, а 3.085 се жени.
Аналитичарите велат дека тешко се пресметува колку вработени од 50 до 64 години би ја исполниле можноста да одат во пензија според возраста и работниот стаж, чиј збир би требало да изнесува 80 за жените и 90 за мажите.
Од 2007 година без пензиски стаж
До 2007 година постоеше можност право на старосна пензија да се оствари само со навршен пензиски стаж, и тоа 35 години пензиски стаж за жена, односно 40 години пензиски стаж за маж. Оваа можност престана да се применува од 1 септември 2007 година, откога правото на старосна пензија се остварува единствено само со навршени години на живот и 15 години пензиски стаж.
Експертите велат дека за да спречи колапс на пензискиот систем, Владата мора или драстично да ја зголеми вработеноста или да ги покачи старосните граници за пензионирање. Според нив, сѐ поголемата зависност на Државниот фонд за пензиско осигурување од државниот буџет и драматично намалениот број вработени во однос на пензионерите го прават македонскиот пензиски фонд неликвиден.
Сегашен модел на пензионирање:
- l Мажи на 64 години, жени на 62 години
l Најмалку 15 години пензиски стаж
Можни нови модели на пензионирање:
- Жените со вкупен збир на години и стаж треба да исполнуваат најмалку 80, а мажите 90 години
- l Жени со 65 години, а мажи со 67 години старост
Во ЕУ се пензионираат со 65 години
Во Европската Унија во пензија се заминува со наполнети 65 години старост. Исклучок е Франција, каде што мажите и жените се пензионираат со 60 години, но таму нема предвремена пензија. Во неколку земји жените сѐ уште може да се пензионираат со 60 години. Во Германија, Грција, Шпанија, Португалија, Финска, Ирска, Шведска, услов за пензија се 65 години за мажи и за жени. Во Белгија, пак, ист услов за пензионирање, 65 години, како за мажи така и за жени, е од пред две години, а дотогаш жените можеле да заминат во пензија со 62 години. Во Велика Британија и во Австрија мажите можат да одат во пензија со 65 години, додека жените со 60 години. Во Србија во пензија се заминува со 60 години старост за жени и 65 години за мажи.
http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=7613816321&id=9&prilog=0&setIzdanie=22921