Бактерија - причина за моите болки во стомакот
Имате болки во стомакот веќе подолго време. Болката ја чувствувате во горниот дел на стомакот, во делот веднаш подолу од градната коска, над папокот и помеѓу ребрените лаци од десната и левата страна...
Имате болки во стомакот веќе подолго време. Болката ја чувствувате во горниот дел на стомакот, во делот веднаш подолу од градната коска, над папокот и помеѓу ребрените лаци од десната и левата страна. Болката ја чувствувате кога сте прејадени или на гладен стомак. Понекогаш ви се гади и имате нагон за повраќање. Го посетувате вашиот лекар и по направениот лекарски преглед ве советуваат дека можеби имате бактерија во желудникот која ги предизвикува вашите проблеми.
Која е таа бактерија и од каде се нашла во мојот стомак?
Станува збор за бактеријата хеликобактер пилори - H. pillory. Тоа е една бактерија која има форма на спирала и која лесно се движи благодарение на неколкуте опавчиња што ги има на едниот свој крај (погледнете ја сликата). Бактеријата се населува и живее во лигавицата на желудникот. Таа е всушност единствената бактерија која е способна да живее во желудникот бидејќи поседува одредени механизми на одбрана од силната киселина (хлороводородна киселина) што ја лачи нашиот желудник. И додека сите други видови бактерии веднаш умираат или само успеваат набрзина да поминат низ желудникот избегнувајќи ја силната киселина, H. pillory слободно се напикува во слузницата на желудникот и од таму ги црпи сите потребни хранливи материи за нејзиното растење и размножување.
Засега се знае дека бактеријата се пренесува од човек на човек , но точниот начин на кој тоа настанува, преку нечисти раце или преку уста на уста контакт, се уште не е утврдено. Испитувањата покажале дека бактеријата може одредено време да преживее во водата па постои веројатнаост инфекцијата да настане и со пиење на загадена вода во која овие бактерии се присутни.
Присуството на H. pillory меѓу луѓето е прилично честа појава. Така во развиените земји секое четврто лице на возраст од 30 години ја поседува бактеријата во својот желудник, а на возраст од 60 години ја има дури и почесто- секој втор 60 годишњак.
Што му прави бактеријата H. pillory на мојот желудник?
H. pillory може да ги предизвика следните промени:
* Да предизвика чир на желудникот или дванаестпалечното црево (duodenum)
* Да предизвика хроничено воспаление со истенчување на слузницата на желудникот и потенцијален ризик за појава на еден облик на рак на желудникот (adenocarcinoma)
* Да не предизвикува никакви оштетувања.
Што од ова ќе се случи зависи пред се од :
* Природната склоност на нашиот организам кон погоре спомнатите болести
* Од тоа колку е агресивна самата бактерија H. pillory.
Се покажало дека одредени соеви на H. pillory се многу поагресивни од други. Тие агресивни соеви ослободуваат одредени токсични материи со кои многу повеќе го уништуваат желудникот отколку соевите кои не создаваат такви отрови.
Кои тестови постојат и кога треба да ги направам истите за да се утврди дали имам H. pillory бактерија во мојот желудник?
Постојат неколку тестови и методи со кои може да се утврди присуството на H. pillory во желудникот на човекот. Кај нас во Македонија најчесто се користат т.н. серолошки тестови. Серолошките тестови се изведуваат на тој начин што се зема крв од лицето што се испитува и во крвта се бараат одредени специфични материи (антитела) кои на индиректен начин ни покажуваат дали во желудникот ја има бактеријата или не. Во помодерните лаборатории кај нас се користи уште една поинаква метода која се засновува на директно откривање на делчиња (бактериска ДНК) од бактеријата во изметот на испитаникот.
Што се однесува до тоа кога треба да се прават тестови за откривање на H. pillory кај нас дури и меѓу лекарите постои голема заблуда. Од тие причини овде ќе се послужам со препораките на американските лекари (превземено од Harrisons Principles of Internal Medicine). Како што претходно спомнав H. pillory е многу често присутна кај луѓето (ја има секој втор човек на 60 годишна возраст). Кај наголем број од луѓето кои ја имаат бактеријата во желудникот, таа не прави никакви оштетувања и тие луѓе немаат болки во стомакот. Тие воопшто немаат потреба да прават тестови и да земаат лекови за уништување на H. pillory. На оние луѓе кои имаат проблеми и болки во желудникот најпрвин треба да им се направи рентгенско снимање на желудникот со каша или уште попрецизно гастроскопски преглед со помош на сонда со која се влегува преку устата до желудникот, а со кои методи може да се утврди дали постои чир на желудникот или дванаесетпалечното црево (види ја сликата).
Ако се утврди дека постои чир, тогаш неопходно е да се направат тестови за H. pillory. Во случај да се открие присуство на H. pillory кај тие луѓе кои имаат истовремено чир, неопходно е да земаат лекови за уништување на бактеријата, бидејќи на тој начин чирот многу полесно ќе се излечи и нема да се повторува. Ако кај човек со болки во стомакот не се утврди постоење на чир ( со рентген или гастроскопија), туку станува збор за рефлуксна болест на желудникот, нема потреба од испитување (тестови) ниту од уништување на евентуално присутната H. pillory. Ова доаѓа од таму што праксата покажала дека во такви случаи уништувањето на бактеријата од желудникот само може да ги влоши симптомите на рефлуксна болест на хранопроводот, па дури и полошо од тоа може да го зголеми ризикот за појава на еден облик на рак на хранопроводот и почетниот дел на желудникот. Значи отстранувањето на H. pillory од желудникот не само што може да не биде од корист, туку може да биде и штетно во одредени случаи.
Како и кога треба да се лекува инфекцијата со H. pillory?
Како што веќе претходно е спомнато инфекцијата со H. pillory треба да се лечи единствено кога сигурно ќе се докаже постоење на чир на желудникот или на дванаесетпалечното црево. Во секој друг случај лечењето е само непотребно трошење пари и непотребно третирање на организмот со лекови.
Лекувањето се состои во две недели земање комбинација од три лека (тројна терапија), најчесто:
1. Omeprazole (го намалува лачењето на киселина во желудникот)
2. Clarithromycin (антибиотик)
3. Metronidazole (антибиотик)
По завршување на терапијата, потребно е да се потврди дали навистина сме ја уништиле H. pillory од желудникот. Тоа може да се направи само со повторување на тестот за присуство на бактеријата H. pillory во желудникот. Доколку тестирањето се изведува преку примерок од изметот, проверката на успешноста на лекувањето може да ја направиме непосредно по завршување на терапијата. Ако се користи серолошки тест, т.е. преку примерок од крв, за да се добијат точни резултати кои ќе ни кажат дали бактеријата е уништена или не, потребно е да се чека 6 месеци од завршувањето на терапијата.
Имате болки во стомакот веќе подолго време. Болката ја чувствувате во горниот дел на стомакот, во делот веднаш подолу од градната коска, над папокот и помеѓу ребрените лаци од десната и левата страна...
Имате болки во стомакот веќе подолго време. Болката ја чувствувате во горниот дел на стомакот, во делот веднаш подолу од градната коска, над папокот и помеѓу ребрените лаци од десната и левата страна. Болката ја чувствувате кога сте прејадени или на гладен стомак. Понекогаш ви се гади и имате нагон за повраќање. Го посетувате вашиот лекар и по направениот лекарски преглед ве советуваат дека можеби имате бактерија во желудникот која ги предизвикува вашите проблеми.
Која е таа бактерија и од каде се нашла во мојот стомак?
Станува збор за бактеријата хеликобактер пилори - H. pillory. Тоа е една бактерија која има форма на спирала и која лесно се движи благодарение на неколкуте опавчиња што ги има на едниот свој крај (погледнете ја сликата). Бактеријата се населува и живее во лигавицата на желудникот. Таа е всушност единствената бактерија која е способна да живее во желудникот бидејќи поседува одредени механизми на одбрана од силната киселина (хлороводородна киселина) што ја лачи нашиот желудник. И додека сите други видови бактерии веднаш умираат или само успеваат набрзина да поминат низ желудникот избегнувајќи ја силната киселина, H. pillory слободно се напикува во слузницата на желудникот и од таму ги црпи сите потребни хранливи материи за нејзиното растење и размножување.
Засега се знае дека бактеријата се пренесува од човек на човек , но точниот начин на кој тоа настанува, преку нечисти раце или преку уста на уста контакт, се уште не е утврдено. Испитувањата покажале дека бактеријата може одредено време да преживее во водата па постои веројатнаост инфекцијата да настане и со пиење на загадена вода во која овие бактерии се присутни.
Присуството на H. pillory меѓу луѓето е прилично честа појава. Така во развиените земји секое четврто лице на возраст од 30 години ја поседува бактеријата во својот желудник, а на возраст од 60 години ја има дури и почесто- секој втор 60 годишњак.
Што му прави бактеријата H. pillory на мојот желудник?
H. pillory може да ги предизвика следните промени:
* Да предизвика чир на желудникот или дванаестпалечното црево (duodenum)
* Да предизвика хроничено воспаление со истенчување на слузницата на желудникот и потенцијален ризик за појава на еден облик на рак на желудникот (adenocarcinoma)
* Да не предизвикува никакви оштетувања.
Што од ова ќе се случи зависи пред се од :
* Природната склоност на нашиот организам кон погоре спомнатите болести
* Од тоа колку е агресивна самата бактерија H. pillory.
Се покажало дека одредени соеви на H. pillory се многу поагресивни од други. Тие агресивни соеви ослободуваат одредени токсични материи со кои многу повеќе го уништуваат желудникот отколку соевите кои не создаваат такви отрови.
Кои тестови постојат и кога треба да ги направам истите за да се утврди дали имам H. pillory бактерија во мојот желудник?
Постојат неколку тестови и методи со кои може да се утврди присуството на H. pillory во желудникот на човекот. Кај нас во Македонија најчесто се користат т.н. серолошки тестови. Серолошките тестови се изведуваат на тој начин што се зема крв од лицето што се испитува и во крвта се бараат одредени специфични материи (антитела) кои на индиректен начин ни покажуваат дали во желудникот ја има бактеријата или не. Во помодерните лаборатории кај нас се користи уште една поинаква метода која се засновува на директно откривање на делчиња (бактериска ДНК) од бактеријата во изметот на испитаникот.
Што се однесува до тоа кога треба да се прават тестови за откривање на H. pillory кај нас дури и меѓу лекарите постои голема заблуда. Од тие причини овде ќе се послужам со препораките на американските лекари (превземено од Harrisons Principles of Internal Medicine). Како што претходно спомнав H. pillory е многу често присутна кај луѓето (ја има секој втор човек на 60 годишна возраст). Кај наголем број од луѓето кои ја имаат бактеријата во желудникот, таа не прави никакви оштетувања и тие луѓе немаат болки во стомакот. Тие воопшто немаат потреба да прават тестови и да земаат лекови за уништување на H. pillory. На оние луѓе кои имаат проблеми и болки во желудникот најпрвин треба да им се направи рентгенско снимање на желудникот со каша или уште попрецизно гастроскопски преглед со помош на сонда со која се влегува преку устата до желудникот, а со кои методи може да се утврди дали постои чир на желудникот или дванаесетпалечното црево (види ја сликата).
Ако се утврди дека постои чир, тогаш неопходно е да се направат тестови за H. pillory. Во случај да се открие присуство на H. pillory кај тие луѓе кои имаат истовремено чир, неопходно е да земаат лекови за уништување на бактеријата, бидејќи на тој начин чирот многу полесно ќе се излечи и нема да се повторува. Ако кај човек со болки во стомакот не се утврди постоење на чир ( со рентген или гастроскопија), туку станува збор за рефлуксна болест на желудникот, нема потреба од испитување (тестови) ниту од уништување на евентуално присутната H. pillory. Ова доаѓа од таму што праксата покажала дека во такви случаи уништувањето на бактеријата од желудникот само може да ги влоши симптомите на рефлуксна болест на хранопроводот, па дури и полошо од тоа може да го зголеми ризикот за појава на еден облик на рак на хранопроводот и почетниот дел на желудникот. Значи отстранувањето на H. pillory од желудникот не само што може да не биде од корист, туку може да биде и штетно во одредени случаи.
Како и кога треба да се лекува инфекцијата со H. pillory?
Како што веќе претходно е спомнато инфекцијата со H. pillory треба да се лечи единствено кога сигурно ќе се докаже постоење на чир на желудникот или на дванаесетпалечното црево. Во секој друг случај лечењето е само непотребно трошење пари и непотребно третирање на организмот со лекови.
Лекувањето се состои во две недели земање комбинација од три лека (тројна терапија), најчесто:
1. Omeprazole (го намалува лачењето на киселина во желудникот)
2. Clarithromycin (антибиотик)
3. Metronidazole (антибиотик)
По завршување на терапијата, потребно е да се потврди дали навистина сме ја уништиле H. pillory од желудникот. Тоа може да се направи само со повторување на тестот за присуство на бактеријата H. pillory во желудникот. Доколку тестирањето се изведува преку примерок од изметот, проверката на успешноста на лекувањето може да ја направиме непосредно по завршување на терапијата. Ако се користи серолошки тест, т.е. преку примерок од крв, за да се добијат точни резултати кои ќе ни кажат дали бактеријата е уништена или не, потребно е да се чека 6 месеци од завршувањето на терапијата.